Η ταινία “Wag the Dog” δεν είναι απλώς μια έξυπνη πολιτική σάτιρα. Είναι μια από τις πιο αποκαλυπτικές αλληγορίες για το πώς λειτουργεί η σύγχρονη εξουσία.
Μια κυβέρνηση συνεργάζεται με έναν σκηνοθέτη του Χόλιγουντ για να κατασκευάσει έναν ανύπαρκτο πόλεμο, προκειμένου να αποσπάσει την κοινή γνώμη από ένα σκάνδαλο του Προέδρου. Και το κοινό, βλέποντας “ειδήσεις” και ψεύτικα βίντεο, πιστεύει κάτι που δεν συνέβη ποτέ.
Αυτό που φαινόταν τότε φανταστικό, σήμερα είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από ποτέ. Το Χόλιγουντ, τα media και οι μηχανισμοί εξουσίας έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν γεγονότα που δεν υπάρχουν και να τα επιβάλουν ως αλήθεια. Με τεχνολογία, αφήγηση, εικόνα και υποβολή συναισθήματος.
Και υπάρχουν αληθινά παραδείγματα που το αποδεικνύουν:
- Η “κόρη του Κουβέιτ” (1990): Πριν τον Πόλεμο του Κόλπου, παρουσιάστηκε στην αμερικανική τηλεόραση μια έφηβη που υποστήριξε ότι είδε Ιρακινούς στρατιώτες να πετούν μωρά από θερμοκοιτίδες. Συγκλόνισε τον κόσμο. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ήταν κόρη Κουβεϊτιανού διπλωμάτη και η ιστορία ήταν επινοημένη από εταιρεία δημοσίων σχέσεων.
- Ο Πόλεμος στο Ιράκ (2003): Το βασικό αφήγημα για την εισβολή ήταν ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής. Ποτέ δεν βρέθηκαν. Η πληροφορία βασίστηκε σε “πληροφοριοδότες” και αναλύσεις που αποδείχθηκαν κατασκευασμένες. Το αφήγημα όμως πέρασε – και ο πόλεμος έγινε.
- Προπαγανδιστικά πλάνα από Συρία και Βαλκάνια: Σε πολλές περιπτώσεις, κυκλοφόρησαν βίντεο με παιδιά σε ερείπια, τραυματίες, επιθέσεις. Αργότερα, διαπιστώθηκε ότι ορισμένα πλάνα ήταν μονταρισμένα, στημένα ή προερχόμενα από άλλες χώρες. Όμως η εικόνα είχε ήδη λειτουργήσει.
Η ταινία “Wag the Dog” κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1997. Έναν μήνα μετά, ξέσπασε το σκάνδαλο Λεβίνσκι και η κυβέρνηση Κλίντον κατηγορήθηκε ότι αποπειράθηκε να αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώμης με στρατιωτικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Δεν ήταν πια σενάριο. Ήταν μοντέλο.
Η αλήθεια είναι τρομακτικά απλή: σήμερα, με τεχνολογία deepfake, AI, ψηφιακή μονταζιέρα και απόλυτο έλεγχο της πληροφορίας, μπορείς να δημιουργήσεις έναν “πόλεμο” που δεν συνέβη. Και να κάνεις εκατομμύρια ανθρώπους να φωνάζουν γι’ αυτόν.
Δεν έχει σημασία τι έγινε. Σημασία έχει τι φάνηκε ότι έγινε.
Και όσο η εικόνα υπερισχύει της πραγματικότητας, θα συνεχίζουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου η φαντασία γράφει την Ιστορία – και η αλήθεια μένει στο μοντάζ.
