Το «They Live» του John Carpenter δεν είναι μια τυπική ταινία επιστημονικής φαντασίας. Πρόκειται για μια κοινωνική καταγγελία, ένα σχόλιο πάνω στη σύγχρονη εξουσία, μεταμφιεσμένο σε cult B-movie. Κυκλοφόρησε το 1988, αλλά το πραγματικό της βάθος γίνεται κατανοητό πολύ πιο καθαρά σήμερα.
Ο πρωταγωνιστής, ένας εργάτης με το όνομα Nada, βρίσκει ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Όταν τα φορά, βλέπει τον κόσμο όπως πραγματικά είναι: οι αφίσες και οι διαφημίσεις δεν πουλάνε προϊόντα, αλλά δίνουν εντολές – “ΥΠΑΚΟΥΣΕ”, “ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕ”, “ΜΗ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ”. Τα πρόσωπα κάποιων ανθρώπων αποκαλύπτονται ως αποκρουστικά, παραμορφωμένα, εξωγήινης όψης. Δεν είναι τέρατα από άλλο σύμπαν. Είναι η ελίτ που κρατά τον έλεγχο της κοινωνίας.
Τα γυαλιά λειτουργούν ως σύμβολο αφύπνισης. Αντιπροσωπεύουν τη στιγμή που ένας άνθρωπος αποκτά συνείδηση του κόσμου γύρω του. Πίσω από τις εικόνες, τις λέξεις, τη λάμψη της καθημερινότητας, υπάρχει ένα καλά δομημένο σύστημα υπνωτισμού. Ένα σύστημα που δεν χρησιμοποιεί καταστολή, αλλά διασκέδαση, καταναλωτισμό και “κανονικότητα”.
Οι «εξωγήινοι» είναι μεταφορές για τους ανθρώπους της εξουσίας: πολιτικούς, παρουσιαστές, μεγαλοστελέχη. Δεν φαίνονται επικίνδυνοι. Αντιθέτως, μοιάζουν φυσιολογικοί. Αυτό ακριβώς τους καθιστά πιο αποτελεσματικούς. Δεν χρειάζεται να ασκούν βία – ο κόσμος τους υπηρετεί από μόνος του, χωρίς να καταλαβαίνει πώς και γιατί.
Ο ίδιος ο Carpenter είχε δηλώσει: «Το They Live είναι ένα ντοκιμαντέρ μεταμφιεσμένο σε ταινία». Το γύρισε για να προκαλέσει. Και το κατάφερε. Σήμερα, που ζούμε σε έναν κόσμο κυριαρχίας της εικόνας και ελέγχου της πληροφορίας, το μήνυμά του είναι πιο ανατριχιαστικό από ποτέ: Βγάλε τα γυαλιά. Δες ξανά.
