Μπορεί να μην υπάρχει κάποια φανερή σύγκρουση ανάμεσα στην Ελλάδα και τις σκανδιναβικές χώρες, αλλά όσοι ασχολούνται με τα διεθνή, ξέρουν: οι σχέσεις είναι, το λιγότερο, απόμακρες. Δεν υπάρχει θερμή επαφή, δεν υπάρχουν κοινές ατζέντες, δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που να θυμίζει «συμμαχία».
Γιατί; Η απάντηση είναι πιο ανθρώπινη απ’ όσο νομίζουμε: Ελλάδα και Σκανδιναβία μοιάζουν σαν δύο κόσμοι που μεγάλωσαν με διαφορετικές αξίες, άλλες προτεραιότητες και άλλες συνήθειες. Και αυτό, δεν είναι κακό – είναι φυσιολογικό. Το ζήτημα είναι: μπορούν αυτοί οι δύο κόσμοι να συναντηθούν κάπου;
Πού χωλαίνουμε
Οι σκανδιναβικές κοινωνίες βασίζονται στην εμπιστοσύνη, στο κράτος που λειτουργεί, στους θεσμούς που δεν χρειάζονται «μέσον». Η Ελλάδα, από την άλλη, κουβαλάει μια ιστορική δυσπιστία στο κράτος, συχνά με λόγο. Έτσι, οι Βόρειοι μας βλέπουν (ίσως άδικα, ίσως όχι) σαν λίγο πιο «χαλαρούς», λιγότερο οργανωμένους, περισσότερο… Μεσόγειους.
Και αν σε αυτό προσθέσεις τις διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις (εκείνοι αυστηρά δημοσιονομικοί, εμείς υπέρ της ευελιξίας), τις ελάχιστες εμπορικές σχέσεις, και τη σχεδόν μηδενική διπλωματική αλληλεπίδραση, τότε το κενό μεγαλώνει.
Αλλά υπάρχει και η άλλη όψη.
Οι 5 τομείς που θα μπορούσαν να μας φέρουν κοντά
1. Ενέργεια και πράσινες τεχνολογίες. Οι Σκανδιναβοί είναι πρωτοπόροι στην πράσινη καινοτομία, εμείς έχουμε γεωθερμία, ήλιο, ρεύματα. Μπορούμε να κάνουμε πράγματα μαζί – αρκεί να το τολμήσουμε.
2. Ναυτιλία και έξυπνα λιμάνια. Νορβηγία και Ελλάδα είναι ναυτικές δυνάμεις. Η συνεργασία τους σε νέες τεχνολογίες πλοίων και υποδομών θα είχε λογική βάση.
3. Τουρισμός εμπειρίας. Οι Σκανδιναβοί αγαπούν την Ελλάδα, αλλά ψάχνουν κάτι αυθεντικό, ήσυχο, ποιοτικό. Ο βιωματικός τουρισμός μπορεί να χτιστεί πάνω σε αυτό.
4. Ψηφιακή διακυβέρνηση. Η Φινλανδία είναι κορυφαία σε gov-tech. Εμείς βελτιωνόμαστε. Η ανταλλαγή τεχνογνωσίας είναι ευκαιρία.
5. Εκπαίδευση και κατάρτιση. Η Φινλανδία ειδικά έχει ένα εκπαιδευτικό μοντέλο που πολλοί θαυμάζουμε. Προγράμματα κοινών δράσεων, ανταλλαγών ή κατάρτισης σε green jobs θα ήταν πολύτιμα.
Ο δρόμος υπάρχει – θέλει πρωτοβουλία
Η απόσταση ανάμεσα στην Ελλάδα και τις σκανδιναβικές χώρες δεν είναι ιδεολογική. Είναι πρακτική. Δεν έχουμε προσπαθήσει να συνεργαστούμε, και δεν έχουμε βρει ακόμα το κοινό έδαφος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει. Απλώς, δεν έχει χαρτογραφηθεί.
Και ποιος ξέρει; Ίσως, σε έναν κόσμο που αλλάζει, αυτή ακριβώς η διαφορετικότητα να είναι το πιο πολύτιμο σημείο επαφής.
